Đổi mới tư duy trong các cơ quan quản lý nhà nước để tháo nút thắt cho sản phẩm khoa học công nghệ đi vào đời sống

Nhằm cụ thể hóa Kế hoạch số 1413/KH-UBND về triển khai các chính sách đột phá trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, ngày 12/5/2025 Trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 tại TP.HCM (HCMC C4IR) đã tổ chức buổi họp tham vấn với sự tham gia của các hiệp hội ngành nghề, doanh nghiệp, chuyên gia và cơ quan quản lý.

Tại buổi họp có sự tham dự của ông Vũ Văn Đảo – Trưởng Văn phòng đại diện phía Nam của Hiệp hội Doanh nghiệp Cơ khí Việt Nam (VAMI) và bà Lê Thị Hồng Loan – Chánh Văn phòng phía Nam của VAMI, đại diện cho tiếng nói của cộng đồng doanh nghiệp cơ khí tham gia góp ý chính sách.

Doanh nghiệp sáng tạo vấp rào cản do cơ quan quản lý sợ cái mới

Phát biểu tại sự kiện, ông Vũ Văn Đảo chia sẻ những vướng mắc thực tế khi đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực cơ khí – công nghệ:

“Khi một sản phẩm mới hay một công nghệ mới ra đời, thường sẽ không có sẵn chuẩn trong hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam. Việc này dẫn đến tình trạng cơ quan quản lý không công nhận hoặc gây ra nhiều khó khăn làm cho sản phẩm khó đi vào đời sống, gây tắc nghẽn cho việc đổi mới sáng tạo”

Trưởng Văn phòng đại diện phía Nam của VAMI Ông Vũ Văn Đảo phát biểu tại cuộc họp.

Ông Đảo cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thay đổi tư duy trong công tác quản lý nhà nước. Với những sản phẩm, mô hình kinh doanh tiên phong chưa từng có tiền lệ, thì cán bộ quản lý phải am hiểu, có bản lĩnh và tinh thần cải cách,ủng hộ cái mới, cái tiến bộ để đồng hành và hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ các vướng mắc khó khăn.

Lấy ví dụ từ chính doanh nghiệp mình đang điều hành, ông cho biết Công ty Cổ phần Vũng Tàu Marina, chuyên sản xuất tàu thuyền bằng công nghệ vật liệu mới PPC an toàn, thân thiện môi trường (PPC là tên viết tắt của nhựa Polypropylen Copolymer), đã phải vật lộn với các cơ quan quản lý suốt 13 năm vẫn chưa đi tới đâu:

“Chúng tôi gặp khó khăn không phải từ các quy định của pháp luật mà chủ yếu từ việc thực thi pháp luật. Bộ ngành không ủng hộ công nghệ mới, cơ quan quản lý ở địa phương thì sợ mô hình kinh doanh mới chưa có tiền lệ trong khu công nghiệp làm cho công ty gặp rất nhiều khó khăn kể từ khi thành lập năm 2012 đến nay.”

Đề xuất toàn diện cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo

Ngoài các kiến nghị từ VAMI, buổi họp do HCMC C4IR tổ chức còn tập trung trao đổi xoay quanh các nhóm nội dung chính nhằm đề xuất chính sách đột phá cho lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Cụ thể, các đại biểu đã góp ý về:

  • Chính sách đầu tư và hỗ trợ tài chính: đề xuất tăng cường các cơ chế tài trợ nghiên cứu, vốn ưu đãi cho doanh nghiệp công nghệ, cũng như quỹ đầu tư đổi mới sáng tạo.
  • Hạ tầng nghiên cứu và thí nghiệm: kiến nghị đẩy mạnh đầu tư vào cơ sở vật chất như phòng thí nghiệm, thiết bị đo kiểm, nền tảng thử nghiệm số... nhằm phục vụ quá trình kiểm chứng, thử nghiệm công nghệ trong điều kiện thực tế.
  • Phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao: đề xuất các chương trình đào tạo chuyên sâu, liên kết doanh nghiệp – trường đại học, hỗ trợ chi phí học bổng và nâng cao năng lực cán bộ kỹ thuật.
  • Tháo gỡ rào cản thể chế: các ý kiến đề xuất cải cách mạnh mẽ quy trình quản lý, xây dựng cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) nhằm giảm thiểu rủi ro và tăng tính linh hoạt khi áp dụng công nghệ mới.
  • Các chính sách bổ trợ khác: như ưu đãi thuế cho doanh nghiệp đầu tư vào R&D, hỗ trợ thương mại hóa sáng chế, và tăng cường phối hợp giữa các bộ ngành trong triển khai chính sách khoa học công nghệ.

Đại diện cáchiệp hội ngành nghề, doanh nghiệptrao đổi xoay quanh các chính sách đột phá cho lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo

Buổi họp do HCMC C4IR tổ chức đã mở ra diễn đàn đa chiều, là nơi kết nối giữa các cơ quan quản lý với tiếng nói thực tiễn từ doanh nghiệp, góp phần tạo nền móng cho những chính sách đổi mới mang tính đột phá, thúc đẩy nền công nghiệp cơ khí và các ngành sản xuất công nghệ cao tại Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn trong giai đoạn tới.