Thị trường đóng tàu toàn cầu tăng trưởng mạnh

Theo báo cáo mới nhất của Acumen Research and Consulting (ARC) – đơn vị nghiên cứu thị trường quốc tế uy tín, ngành đóng tàu toàn cầu đang trên đà tăng trưởng vững chắc. Cụ thể, giá trị thị trường đóng tàu toàn cầu đã tăng từ 147,2 tỷ USD năm 2022 lên 152,58 tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 226,9 tỷ USD vào năm 2032.

Ông Phạm Hoài Chung, Chủ tịch HĐTV Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy, dẫn số liệu đến năm 2023 cho biết, đội tàu hàng hải toàn cầu có khoảng 105.500 tàu (dung tích từ 100 GT trở lên) với độ tuổi trung bình là 22,2 năm. Trong đó, tàu chở dầu, tàu hàng khô rời và tàu container chiếm đến 85% tổng số tàu. Tổng trọng tải toàn cầu đạt 2,27 tỷ tấn, với mức tăng trưởng trung bình hàng năm giai đoạn 2011–2021 là 4,9%.

Nhà máy Đóng tàu Phà Rừng thi công tàu chở hóa chất 13.000DWT cho chủ tàu Hàn Quốc

Sự tăng trưởng của thị trường được thể hiện rõ qua số lượng đơn đặt hàng đóng mới tàu biển – chiếm khoảng 10% tổng số tàu hiện có và tăng gần 20% về giá trị so với cùng kỳ năm trước. Xu hướng này phản ánh sự dịch chuyển sang các loại tàu hiện đại hơn, có trọng tải lớn hơn và thân thiện với môi trường. Riêng năm 2023, có 4.029 đơn đặt hàng đóng mới, tương đương 237,3 triệu DWT.

Xu hướng chuyển dịch về châu Á và cơ hội cho Việt Nam

Dự báo giai đoạn 2024–2028, quy mô thị trường đóng tàu toàn cầu sẽ tăng thêm khoảng 22,1 tỷ USD, đạt 195 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng trung bình 3,95%/năm. Các sản phẩm chủ lực vẫn là tàu hàng rời, tàu chở dầu, tàu container, tàu du lịch và các loại tàu chuyên dụng.

Nhà máy Đóng tàu Hạ Long thi công tàu dịch vụ điện gió cho chủ tàu Hà Lan

Đáng chú ý, ngành đóng tàu thế giới đang có xu hướng chuyển dịch mạnh về châu Á. Trong khi thị phần của châu Âu giảm còn 7% vào năm 2023 và tập trung vào phân khúc tàu du lịch cao cấp và tàu quân sự, thì các đơn hàng lớn ở phân khúc tàu container và hàng rời đang chủ yếu do Trung Quốc và Hàn Quốc nắm giữ. Đây chính là cơ hội để Việt Nam tham gia các phân khúc thị trường phù hợp với năng lực hiện tại.

Theo ông Hoàng Hồng Giang – Phó Cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thủy nội địa Việt Nam, công suất đóng mới tàu biển tại Việt Nam hiện đạt khoảng 3,5 triệu tấn/năm. Việt Nam đang đứng thứ 7 thế giới về năng lực đóng tàu, chiếm khoảng 0,61% thị phần toàn cầu. Dự kiến, với sự đầu tư và phát triển đúng hướng, con số này có thể tăng lên 0,88–0,9% vào năm 2030.

Lợi thế cạnh tranh của ngành đóng tàu Việt Nam

Ông Phạm Hoài Chung nhận định, ngành công nghiệp tàu thủy Việt Nam hiện có khả năng đóng được hầu hết các dòng tàu tổng hợp, tàu hàng rời, tàu chở dầu và tàu chở ô tô. Việt Nam cũng đã phát triển được một số cơ sở công nghiệp phụ trợ phục vụ ngành tàu thủy, và có thể tự thiết kế công nghệ cho một số chủng loại tàu hàng rời.

Ngoài ra, các doanh nghiệp FDI trong lĩnh vực đóng tàu tại Việt Nam có lợi thế về công nghệ, đang phát triển ổn định và còn nhiều tiềm năng mở rộng sản xuất. Việt Nam cũng sở hữu lực lượng lao động trẻ, tay nghề cao, dễ đào tạo với chi phí cạnh tranh – một điểm mạnh đáng kể so với các quốc gia có ngành công nghiệp tàu thủy phát triển như Trung Quốc hay Hàn Quốc.

Với những yếu tố trên, ngành đóng tàu Việt Nam được đánh giá là có nhiều tiềm năng và lợi thế để từng bước khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.